HANOMAN OBONG

Dewi Shinta wis kelakon didhusta dening Prabu Rahwana/Dasamuka menyang kraton Alengkadiraja. Dewi Shinta dipapanake ing taman Kaputren. Ing taman, Dewi Shinta ora doyan mangan lan ora donyan ngombe. Awake kuru aking, rambute dawa nggimbal ora digelung amarga wis suwe ora adus. Kabeh mau ditindakake supaya Rahwana wegah nyedhaki dheweke. Kanggo njaga keslametane, menyang ngendi wae Dewi Shinta tansah nggawa cudrik/keris cilik. Samangsa-mangsa Prabu Rahwana teka arep ngrudapeksa, dheweke banjur ngancam arep nganyut tuwuh utawa bunuh diri.

Ing taman amung Dewi Trijatha sing bisa ngarih-arih lan bujuk Dewi Shinta supaya gelem mangan. Dewi Trijatha kui anake Gunawan Wibisana adhine Prabu Dasamuka dadi isih ponakane Prabu Dasamuka. Dewi Trijatha kui rupane ayu lan polah tingkahe ora kasar kaya buta Alengka. Polah tingkahe lan solah bawane ora beda karo putri keraton liyane. Upama ora ana Trijatha, Dewi Shinta mesthi wis mati suduk sarira, Trijatha kasil ngarih-arih Dewi Shinta supaya ora lampus dhiri.

Ora kacarita nelangsane Dewi Shinta ing tangane mungsuh. Dene Sri Ramawijaya kasil dadi ratu angratoni bangsane kethek saka kraton Guwa Kiskenda andhahane Sugriwa. Sawijining dina Sri Ramawijaya kirim utusan kethek putih aran Anoman. Anoman dinuta Sri Ramawijaya supaya nggolek sisik melik ing ngendi lan kepriye kahanane Dewi Shinta.

Tekan keraton Alengka, Anoman njujug taman keputren. Ing kono dheweke kelakon nemoni Dewi Shinta lan Trijatha. Anoman banjur ngaturake ali-aline Sri Rama marang Dewi Shinta. Sawise mangerteni kaanane Dewi Shinta lan entu sisik melik bab kaanane kraton lan prajurit Alengkadiraja, Anoman banjur pamit bali. Emane nalika arep bali, Anoman konangan lan kecekel prajurit Alengkadiraja. Anoman dirangket disowanake Prabu Rahwana. Dening Prabu Dasamuka Anoman diukum obong. Anoman diukum obong ing laun-alun Alengka.

Nanging Anoman kuwi kethek sekti mandraguna, ora tedhas diobong. Nalika diobong Anoman mberot banjur pencolotan sandhuwure wewangunan kraton lan omah. Wewangunan lan wit-witan sing diencoke Anoman kabeh kobong. Kraton Alengkadiraja sing maune apik lan endah saiki dadi segara geni sing mbulat-mbulat amarga pokale Anoman. Prabu Dasamuka nesu lan mrentahake prajurit Alengka supaya nyekel Anoman. Nanging Anoman wis kasil lolos lan bali atur palapuran marang Sri Ramawijaya.

Swasana lan kaanane kraton Alengkadiraja nalika diobong dening Anoman kaya sing diceritakake ing lagu campursari Anoman obong

RAMAYANA

Sawijining dina ing kerajaan mantili ingkang kerajaan ramanipun dewi shinta, asmane prabu janaka . prabu janaka ngadhaake saembara sopo sing bias manah paling apik bakal didadekke mantu. Salah sijine paserta sayembara yaiku prabu rama lan rahwana nanging rahwana ora bias ngangkat panah kasebut , lan rama bias ngangkat panah kasebut. Saengga rama bias menangke sayembara lan ngentukke shinta dadi bojone . rahwana ora seneng yen rama bias dadi bojhone shinta.

Ing alengka kuwi kerajaan rahwana,kumbakarna,indrajid,patih prahasta. Sarpanaka menehi kabar ing rahwana yen ana wong wadon ayu. Rahwananipun ndang golei wong wadon mau. Kasunyatan putri mau jenenge putrid kalamarica sing bias ganti wujud apa wae,lan bias ngrubah wujud dadi buta cakil.

Ing alas dandaka rama shinta lan laksamana iseh ngembara mengertosnipun rahwana lan kalamarica melu ing alas lan ngincer serta lan godoni shinta. Kalamarica ngerubah wujud dadi kijang mas ingkang godoni shinta. Shinta deloi kijang mas kasebut langsung ngongkon rama kanggo nyekel kijang mas kasebut. Nanging kijang kasebut malah mlayu ing jero alas, lan shinta jaluk rama kanggo ngoyak kijang mau. Lan laksmana tetep karo shinta. Nanging shinta nesu amarga laksmana ora melu ngoyak kijang bareng rama ing jero alas . Akhire laksmana nuruti kapinginane shinta supaya ngoyak rama ing jero alas. Wedi karo kaselamatane shinta laksmana gawe bunderan kanggo shinta supaya shinta tetep selamet.

Sawise rahwana teko,rahwana jajal nyedakki shinta lan jajal kanggo nimbus bunderan mau. Nanging rahwana ora mampu nglewati bunderan mau. Akhire rahwana ngerubah wujud dadi brahmana tuwo supaya bisa narik perhatian shinta lan jaluk sedekah. Dewekke nyedakki shinta lan jaluk sedekah,amarga rasa mesakke,akhire shinta menehi sedekah brahmana tuwo mau. Nalika shinta lagi ngei sedekah,dewekke ditarik mentu saka bunderan mau landigowo mabur karo rahwana.

Lan kadadean perang antaramanuk jatayu lan rahwana. Ananging manuk jatayu kalah lan kelangan loro sayape lan rahwana lungo gowo shinta. Sakwijineng dina rama lan laksmana mentu lan ketemu karo manuk jatayu sing wis kejet kejet. Jatayu nyritakke kejadian mau karo rama,jatayu akhire mati ngerteni shinta diculik rahwana,rama lan laksmana semedi kanggo ngintukke cara nylametke shinta.

Banjur rama ketemu anoman sing nulungi rama nyelametke shinta lan rama diajak ing guwa kiskenda,ing kono omahe anoman.

Ing gowa kuwi anoman nduwe kanca antarane yaiku subali lan sugriwa,wong loro kuwi podo podo sakti lan podo podo seneng karo dewi widiyawati. Akihire cah loro kuwi tukaran kanggo ngintukke dewi widiyawati.  Pas cah loro tukaran rama lan anoman teko delokki tukaran kuwi anoman ngusahakke nyegah subali lan sugriwa. Nanging amarga rak iso nglerai cah loro,akhire anoman ngongkon rama kanggo manah salah siji ing antara wong loro mau. Lan subali keno panah kasebut,lan akhire mati. Sugriwa iseh pengen ngutarakke niate karo rama,yen wonge arep melu nulungi rama nylametke shinta.

Anoman mulai nylametake shinta. Wonge njaluk sehelai rambut,sing arep diparingki ing shinta,kanggo bukti yen wonge bener bener utusanerama seng arep nyelematke shinta.

Ing taman Argasoka,ing kerajaan Ngalengka,Shinta dikancani karo trijata keponakan saka rahwana. Nalika rahwana njajal mbujukshinta supaya mau dipek bojone. Nanging shinta wegah. Lan nalika shinta dewekan,anoman mlebu ing taman argasaka kangge nemoni shinta lan ngekekke rambut rama ing shinta kangge mbutikake nek deknen bener bener  utussne rama kangge nyelamatake shinta. Nanging indrajid,anak saking rahwana  ngerti tekone anoman,deknen ngusahakke kanggo nangkep lan dikekke ing ngarepe rahwana.

Akhire rahwana mutuske kangge mbakar anoman. Persiapan dilakokke kanggo mbakar anoman. Wektu iku pumbakarno,saudarane raahwana nglindungi anoman seng ameh di bakar rahwana. Nanging niyate iku ora berhasil amarga dialangi karo kumbakarna.

Nalika pasukane rahwana mbakar anoman,jebule anoman ora mempan dibakar kanggo geni. Malah justru anoman ngrebut obor geni seko tangane rahwana kanggo buntute lan geni kuwi digo dolanan anoman sakdurunge mbakar kerajaan ngalengka. Pasukan rama mbendung kali seng cedak kerajaan ngalengka,saengga pasukane rahwana ora bisa opo opo

Perang antara rahwana lan rama kedadean. Kumbakarna mati dipanah rama nalika ngewangi rahwana ngalahke rama. Indrajid melu ngewangi rahwana iku mati sisan. Akhire kedadean perang sengit antara rahwana laan rama. Rahwana mati dipanah karo rama lan deknen dicepit ing gunung.

Sakwese menang ngalahke rahwana,rama ketemu meneh kaliyan shinta. Naging rama curiga karo kesuciane shinta,sakwese diculik karo rahwana nganti suwi. Akhire shinta mbakar awake dewe kanggo mbuthiake kesuciane. Nalika shinta mbakar awake dewe ternyata geni ora mempan mbakar awake shinta,iki mbuthiake yen shinta iseh suci. Lan rama lahi percaya lan nrima shinta meneh. Rama lan shinta akhire urip tentrem lan bahagia.

LAHIRE ARJUNA

Ana ing sawijining dina Begawan Abyasa, Madrim, Puntadewa, Yamawidura, Kunti, lan Bima kumpul ing kraton nunggu baline Prabu Pandhu. Ora suwe dumadakan teka salah siji utusan saka Pandu kang anggawa warta yen Prabu Pandu nembe wonten tugas ndereke Basudewa tindak ana ing tlatah Mandura.

Dewi Kunthi kang nembe mbobot tuwa banjur nglahirake jabang bayine. Saka kelahiran iku bayi kang lagi wae mbrojol saka njero weteng Dewi Kunthi banjur digendong dening Bima sing ora liya yaiku kakang saka jabang bayi kui mau. Bima nggendong adhine menyang tlatah Mandura kanthi kawalan saka Begawan Abyasa.

Ana ing tlatah Mandura, Ugrasena sowan wonten Dewi Mahendra lan Dewi Bandraini. Piyambake sedaya pada nunggu kerawuhan Basudewa. Ora suwe banjur Raja Basudewa dumugi kanti diderekake dening Padu lan Arya Prabu. Dewi Badraini kang ugo nembe mbobot tuwa banjur nglairake jabang bayi kang ayu lan diparing asma Sumbadra.

Ora suwe Bima teka ana ing Mandura kaliyan nggendong bayi lanang yaiku adhine dewe kanti kawalan Begawan Abyasa. Banjur bayi iku dicaosake dening Prabu Pandu kang ora liya yaiku bapakne. Banjur Pandu paweh asma dening bayi iku kanti jeneng Parmadi, semono uga Begawan Abyasa paweh jeneng Palguna dening anak Dewi Kunti, sawetara Bima dados kakange paweh jeneng Jlamprong dening bocah kui. Bocah iku sakmangkih dadi ksatria kang bagus lan kuat, kalebu ana ing bagian Pandawa Lima kanti julukan terkenal yaiku Arjuna.

Ona ing papan kui sakmenika awonten bayi loro kang gadah asma Parmadi lan Sumbadra, banjur Basudewa mangku keloro bocah kui, Parmadi ana ing pupu tengen lan Sumbadra ana ing pupu kiwane Basudewa. Saka kunu keloro bocah kui dijodohake kawit bayi cenger lan Basudewa sabda yen saka keloro bocah iki sesok bakal anurunake keturunan kang dadi raja.

Lahire Hanoman

Hanoman lair nang masa Tretayuga dadi putra Anjani, wanara wedok. Dhikik Anjani sawadine ngrupakne bidadari, nduwe jeneng Punjikastala. Ning amarga mubarang tumakne, dheweke lair menyang donya dadi wanara wedok. Tumakne kesebut bisa buyar yen dheweke bayen sawong putra sing ngrupakne penitisan Siwa. Anjani rabi karo Kesari, sawiji wanara perkasa. Bareng karo Kesari, Anjani nglakoke tapa menyang adhepan Siwa ben Siwa gelem menjelma sakanggo putra dekne kabeh.

Amarga Siwa terkesan karo pemujaan sing dilakoke saka Anjani lan Kesari, dheweke mengabulkan permohonan dekne kabeh karo mudhun menyang donya dadi Hanoman.

Salah siji versi nyeritoke menawa pas Anjani tapa memuja Siwa, neng panggon liya, raja Dasarata nglakoke Putrakama Yadnya kanggo nyaka mudun. Pakolehe, dheweke nrima pirang-pirang panganan kanggo diparakne marang para bojone, banjur ana dina Rama bayen, Laksmana,

Bharata lan Satrugna. Dhuwur kekarepan dewata, sawiji manuk ngrebut panganan kesebut, lan nibakne dheweke neng dhuwur alas ana ngendi Anjani lagi tapa. Bayu, Sang dewa angin, ngiringaken panganan kesebut ben tiba neng tangan Anjani. Anjani mangan panganan kesebut, nuli laira Hanoman.

Hanoman ngadhep Rama-Sita-laksmanasalah siji versi ngomongke menawa Hanoman lair sacara ora sengaja amarga hubungan antara Bayu lan Anjani. Diceritoke menawa nang mubarang dina, Dewa Bayu ndeleng kayon Anjani, banjur dheweke memeluknya. Anjani nesu amarga rumangsa dilecehkan. Ning Dewa Bayu njawab menawa Anjani ora arep ternoda saka dhemokan Bayu.

Dheweke ngekep Anjani dudu neng awake, nanging ana sajroning atine. Bayu uga celathu menawa mbesuk Anjani arep bayen sawong putra sing kekuwatane setara karo Bayu lan paling cerdas neng antara para wanara.